Brok – ciekawostki turystyczne

Ze względu na to, że Brok był miastem duchownym, znajdowała się tutaj siedziba wybudowana przez jednych z ważniejszych przedstawicieli Kościoła w Polsce w XVII wieku – biskupów płockich. Pałac, który jest obecnie w ruinie i z którego zachowała się jedynie część wieży oraz fundamenty, był letnią siedzibą biskupów wybudowaną z inicjatywy Henryka Firleja. Niestety, historia nie była dla niego łaskawa, ponieważ najpierw został zburzony w czasie potopu szwedzkiego w 1657 roku, potem odbudowany, spalony w pożarze i w końcu stopniowo uległ zniszczeniu. Jednak będąc w Broku, warto odwiedzić jego ruiny, aby chociaż wyobrazić sobie, jak ogromne budynki budowali dla siebie kościelni hierarchowie.

Odwiedzając Brok, warto obejrzeć, zarówno z zewnątrz, jak i od wewnątrz kościół gotycko-renesansowy po wezwaniem św. Andrzeja Apostoła. Powstanie kościoła datuje się jeszcze na XVI wiek. Jest zwany perełką architektury, a jego projekt wyszedł spod rąk Jana Baptysty z Wenecji. Sam kościół był przebudowywany kilka razy, jednak żadna ze zmian nie sprawiła, że stracił swój oryginalny charakter. Na szczególną uwagę zasługuje fasada frontowa z renesansową attyką, która już od bramy wejściowej przykuwa wzrok każdego turysty.

Brok zachęca również do refleksji nad historią i nad tym, co działo się kiedyś niemal w każdym miejscu na terenach polskich. Pomiędzy Brokiem a Porębą znajduje się cmentarz przy przesiece, gdzie spoczynek znaleźli żołnierze różnych narodowości, którzy zginęli w czasie I wojny światowej. Cmentarz ten łączy się również z mordem w Katyniu, ponieważ czterech leśników z tutejszych lasów zostało zamordowanych w Katyniu i Charkowie przez NKWD. Ku ich pamięci postawiono na cmentarzu tablicę pamiątkową oraz posadzono cztery dęby, które mają przypominać o ich niezłomnym duchu.

Górka zwana kurhanem grzebalnym, a wcześniej żydowską górką jest kolejnym miejscem, które warto odwiedzić, zwiedzając Brok. Jest to miejsce pamięci o zmarłych. Dawniej był na nim umiejscowiony tzw. krzyż choleryczny, związany z epidemią, która panowała w Broku w XVI i XVII wieku i zabiła ponad 1500 osób. Krzyż został ustawiony na pamiątkę tego wydarzenia. Obecnie górka jest nieco niższa niż dawniej, a na jej szczycie stoi nie jeden, a pięć krzyży oraz tablica pamiątkowa. Po obejrzeniu górki i widoku, jaki się z niej rozciąga, można odwiedzić jeszcze cmentarz żydowski, na którym znajdują się pomniki nagrobne z XVIII wieku, które nawet pomimo zaniedbania robią duże wrażenie.